Pilot Greece (ctd. 4) Οι Σχεδιασμοί μάθησης
Οι Σχεδιασμοί μάθησης
Τα ΠΣ του Νέου Σχολείου με βάση και τις τέσσερις αρχές διδακτικού σχεδιασμού προβλέπουν και την οργάνωση των μαθησιακών-διδακτικών (μ-δ) αντικειμένων τους σε ευρύτερα μαθησιακά-διδακτικά πεδία όπως:
- Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία
- Ξένες Γλώσσες
- Μαθηματικά
- Φυσικές Επιστήμες, Περιβάλλον, και Τεχνολογία
- Σπουδές του Ανθρώπου και της Κοινωνίας
- Πολιτισμός και δραστηριότητες Τέχνης
Για κάθε ένα από τα μ-δ πεδία προσδιορίζονται:
Α. Το μ-δ πεδίο σε σχέση με τα γνωστικά αντικείμενα που το υπηρετούν και δικαιολογείται η ύπαρξή του με κριτήριο τις εκπαιδευτικές ανάγκες που αυτό καλείται να καλύψει.
Β. Τα επιμέρους μ-δ αντικείμενα που καλύπτουν το πεδίο σε κάθε βαθμίδα.
Γ. Εντοπίζονται, επιλέγονται και οργανώνονται οι βασικές έννοιες/ιδέες για κάθε μ-δ αντικείμενο, σε κάθε πεδίο.
Γ. Η κατακόρυφη οργάνωση των βασικών εννοιών/ιδεών μέσα σε κάθε μ-δ αντικείμενο και γενικότερα πεδίο ώστε να υπάρχει αλληλουχία και συνέχεια ανάμεσά τους.
Δ. Προσδιορίζονται οι πιθανές σχέσεις./διασυνδέσεις του μ-δ πεδίου με άλλα πεδία και ανάμεσα στα μ-δ αντικείμενα (π.χ., φυσική-χημεία-περιβάλλον, ιστορία-γεωγραφία) μέσα από τον εντοπισμό των βασικών εννοιών/ιδεών, αλλά και στάσεων (π.χ., κριτικό και διερευνητικό πνεύμα). (Δούκας, 2011 στο http://digitalschool.minedu.gov.gr/info/newps.php).
Επιπλέον, στα νέα ΠΣ για κάθε εκπαιδευτική βαθμίδα και τάξη και για κάθε ψηφίδα μάθησης που απαρτίζει ένα πεδίο παρουσιάζονται και αναλύονται:
Α.Τα θέματα που θα επιλεγούν προσαρμοσμένα στους χρόνους που διατίθενται και ενδεικτικά συνδεδεμένα με πηγές από όπου μπορεί να αντληθεί σχετική πληροφορία (π.χ. σχολικό βιβλίο, ψηφιακή βάση κλπ).
Β. Διατυπώνονται στόχοι ανά θέμα με βάση τις βασικές έννοιες/ιδέες και διαδικασίες που ταυτόχρονα «φιλτράρονται» μέσα από τους κοινούς μορφωτικούς στόχους (κατανοώντας, διερευνώντας κ.α.)
Γ. Προσδιορίζονται οι σχέσεις/διασυνδέσεις των μαθησιακών πεδίων και των επιμέρους μ-δ αντικειμένων με τη σύγχρονη πραγματικότητα και τον ίδιο το μαθητή με σκοπό να εντοπισθούν πιθανά θέματα προς μελέτη («διαθεματικές προσεγγίσεις»)
Δ. Με βάση τους στόχους και τα περιεχόμενα σχεδιάζονται δραστηριότητες, οι οποίες προάγουν την ανάπτυξη των ικανοτήτων.
Ε. Με βάση του στόχους και τα περιεχόμενα καθορίζονται κριτήρια αξιολόγησης ώστε να διαπιστωθεί ο βαθμός ανάπτυξης των ικανοτήτων
Ζ. Αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα ανά θέμα, τάξη και βαθμίδα. (Δούκας, 2011 στο
http://digitalschool.minedu.gov.gr/info/newps.php).
Από την περιγραφή των μ-δ αντικειμένων του πεδίου που προβλέπουν τα νέα ΠΣ γίνεται φανερό ότι αυτά μπορεί να εξειδικευτούν με τη δομή και τη λειτουργία της Μαθησιακής Ενότητας της ΜμΣ όπως θα δούμε παρακάτω.
Η νέα παιδαγωγική προσέγγιση της ΜμΣ στηρίζεται σε αρχές όπως α) μια συνεργατική διαδικασία και στην οικοδόμηση μιας κουλτούρας επαγγελματικής υπευθυνότητας και ανταλλαγής και β) μια διαδικασία διαχείρισης της γνώσης που παράγεται στο σχολείο ή διαδικασία τεκμηρίωσης.
Η παιδαγωγική φιλοσοφία της ΜμΣ (όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα) εξειδικεύεται σε διαδικασίες σχεδιασμού και πιο συγκεκριμένα σε:
- Διαδικασίες σχεδιασμού στις οποίες συμμετέχει όλο το σχολείο ως κοινότητα μάθησης: το υποεπίπεδο της κοινότητας μάθησης. Εδώ ο σχεδιασμός αναφέρεται στο ΓΙΑΤΙ της επίσημης μάθησης και περιλαμβάνει τους στόχους και τις προσδοκίες μιας σειράς εμπλεκομένων παραγόντων όπως για παράδειγμα ο μαθητής, ο δάσκαλος, το σχολείο, η τοπική αυτοδιοίκηση, η κυβέρνηση, κτλ. Πρόκειται για τους κοινωνικούς σχεδιασμούς των μαθησιακών κοινοτήτων.
- Διαδικασίες σχεδιασμού ανά πρόγραμμα ή πεδίο: το υποεπίπεδο του ΠΣ. Εδώ ο σχεδιασμός αναφέρεται στο ΤΙ της επίσημης μάθησης, δηλαδή τις επιλογές των γνωστικών πεδίων, τα περιεχόμενα και την κατεύθυνση στη γνώση. Αυτές οι επιλογές είναι σημαντικές για κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτικούς λόγους και διαφοροποιούνται από καιρό εις καιρόν. Πρόκειται για ένα μαθησιακό πλαίσιο και τον μακρο σχεδιασμό των μαθησιακών προγραμμάτων για μια συγκεκριμένη περίοδο ή επίπεδο.