Τι;Μια από τα οκτώ Γνωστικές Διαδικασίεςτης Μάθησης, μέσω Σχεδιασμού. Η Εννοιολόγηση με θεωρία είναι η διαδικασία με την οποία οι μαθητές επεξεργάζονται τρόπους με τους οποίους οι έννοιες για τις οποίες μαθαίνουν συνδέονται, ή είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους, ώστε να σχηματίσουν θεωρίες. Είναι η διαδικασία μέσω της οποίας οι έννοιες τοποθετούνται στο πλαίσιό τους, το νόημά τους συμπυκνώνεται και η κατανόησή τους είναι βαθύτερη. Αφορά τη μετακίνηση των μαθητών από το ειδικό στο γενικό, από το συγκεκριμένο στο αφηρημένο, κάνοντας προβλέψεις ή υποθέσεις ή ψάχνοντας για τη δομή ή τις σχέσεις. Αυτή η Γνωστική Διαδικασία είναι επίσης ο φυσικός χώρος για χάρτες, διαγράμματα και σχήματα.
Γιατί;Η Εννοιολόγηση με θεωρία είναι μία από τις βασικές διαδικασίες μέσω της οποίας επιτυγχάνεται η βαθιά κατανόηση. Προάγει ανώτερης τάξης διανοητικές δεξιότητες, καθώς οι μαθητές σκέφτονται πώς τα πράγματα συνδέονται μεταξύ τους, πώς συσχετίζονται ή πώς αποτελούν μέρος ενός μεγαλύτερου συνόλου. Η Εννοιολόγηση με θεωρία προσφέρει ευκαιρίες στους μαθητές να κατευθύνουν πληροφορίες από το ειδικό στο αφηρημένο, να κάνουν γενικεύσεις και προβλέψεις και να κατανοούν την έννοια ενός σύνθετου φαινομένου. Ενθαρρύνει τους μαθητές να κάνουν ή να δουν τις συνδέσεις μεταξύ των πραγμάτων, να αναζητήσουν τις σχέσεις και τις αλληλεξαρτήσεις. Οι εν λόγω ικανότητες κατανόησης είναι ζωτικής σημασίας για τη Γνωστική Διαδικασία της λειτουργικής Ανάλυσης και προσφέρει μια ευρύτερη βάση για την κριτική Ανάλυση. Η ικανότητα κάποιου για Εννοιολόγηση με θεωρία είναι απαραίτητη για τους κλάδους της επιστήμης και της μηχανικής, είναι ζωτικής σημασίας στην πλειονότητα των εμπορικών συναλλαγών, καθώς και απαραίτητη για ακαδημαϊκούς και επαγγελματικούς ρόλους.
Πώς; Τα Placemats μπορεί να χρησιμοποιηθούν για διάφορους σκοπούς και λειτουργίες. Είναι εξαιρετικά εργαλεία για τις Γνωστικές Διαδικασίες της Εννοιολόγησης και της Ανάλυσης, λόγω του συνεργατικού και συμμετοχικού τους χαρακτήρα. Ένα Placemat αποτελεί ουσιαστικά ένα κομμάτι χαρτιού μεγέθους flip chart που έχει διαιρεθεί σε τέσσερα τεταρτημόρια με μια κυκλική περιοχή στη μέση. Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες των τεσσάρων γύρω από ένα τραπέζι με τα Placemat ανάμεσά τους – απαντούν ατομικά στα τεταρτημόριά τους πάνω σε μια ερώτηση, υπενθύμιση ή παρακίνηση από τον εκπαιδευτικό: «Ποιος είναι χειρότερος, ο σύγχρονος πόλεμος ή ο πόλεμος μεταξύ Βορείων και Νοτίων και γιατί;» Σε αυτό το παράδειγμα Εννοιολόγησης με θεωρία, ο εκπαιδευτικός προσπαθεί να εκμαιεύσει τη θεωρία του πολέμου. Η επόμενη προτροπή θα μπορούσε να είναι «Πώς αυτοί ταιριάζουν ή διαφέρουν;» Η κυκλική περιοχή στο κέντρο του Placemat χρησιμοποιείται από τους μαθητές στον προσδιορισμό θεμάτων ή ομοιοτήτων των αντιστοίχων απαντήσεών τους. Κάθε ομάδα αναφέρει τα ευρήματά της, τα οποία στη συνέχεια συνοψίζονται σε έναν πίνακα. Η δραστηριότητα αυτή θα μπορούσε εύκολα να γίνει μια δραστηριότητα Ανάλυσης, ζητώντας από τους μαθητές να εξετάσουν το ρόλο, το σκοπό ή τη λειτουργία των θεμάτων που έχουν εντοπιστεί (Αναλύοντας λειτουργικά) ή να εξετάσουν το ενδεχόμενο του ποιοι θίγονται και πώς, τις συνέπειες ή τις επιπτώσεις των θεμάτων τους (Αναλύοντας κριτικά).
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη δραστηριότητα Placemat μπορείτε να βρείτε στο:
http://www.myread.org/organisation.htm placemat
Δείτε την Εργαλειοθήκη του Lanyon για πρόσθετα εργαλεία, τακτικές και αναφορές για τη διαδικασία Εννοιολόγηση με θεωρία που συμβάλλουν στην βαθύτερη μάθηση.